İsa’yı Eski Antlaşma’da görebilmemizi sağlayan en iyi öğretmen, yine İsa’nın kendisidir. Yuhanna 5:39’da İsa şöyle der: ‘‘Kutsal Yazılar’ı araştırıyorsunuz. Çünkü bunlar aracılığıyla sonsuz yaşama sahip olduğunuzu sanıyorsunuz. Bana tanıklık eden de bu yazılardır!’’ Birçokları tarafından bilinen diğer olay ise, İsa’nın Emmaus yolunda Kleopas ve diğer öğrenciyi azarlamasıdır. ‘‘Sizi akılsızlar! Peygamberlerin bütün söylediklerine inanmakta ağır…

1. Augustine ile şiddetli tartışmalar yaşayan Pelagius (350-425) hakkında fazla bir bilgiye sahip değiliz. Pelagius, 4. yüzyılın sonlarına doğru Roma’da öğretişte bulunan Britanyalı bir keşişti. 410 yılında Kuzey Afrika’ya giden Pelagius, orada Hippo Piskoposu Augustine ile anlaşmazlığa düştü. Ardından Filistin’e giden keşişin varlığı zamanla tamamen unutuldu. 2. Pelagius, yazılı eserleri sözlü iletişime tercih eden üretken…

  ‘‘Sonra Yunus’u kaldırıp denize attılar, kuduran deniz sakinleşti. Bu olaydan ötürü denizciler RAB’den öyle korktular ki, O’na kurbanlar sundular, adaklar adadılar. Bu arada RAB Yunus’u yutacak büyük bir balık sağladı. Yunus üç gün üç gece bu balığın karnında kaldı.’’ (Yunus 1:15-17) Yunus balığın karnından Tanrısı RAB’be şöyle dua etti: ‘‘Ya RAB, sıkıntı içinde sana…

  Hıristiyanlar İsa’nın ölümden dirilişine, sahip oldukları kanıtlar için mi inanır? Yoksa Kutsal Kitap’ın sözlerine bakarak mı İsa’nın dirilişine iman ediyorlar? Günümüz tarihi, İsa’nın dirilişini destekleyen bazı kanıtları değerlendirmemiz için fırsatlar sunuyor. M.Ö 44 yılının 15 Mart gününde, Roma diktatörü Jül Sezar onlarca senatör tarafından bıçaklanarak öldürüldü. İsa Mesih ise yaklaşık 77 yıl sonra, yani…

  DUA İLE DOLU BİR YAŞAMIN nasıl hem erdemli hem de Ruh tarafından güçlendirilen bir yaşamın temelinde yattığını ve bunların nasıl sırasıyla bize toplumsal adalete katkıda bulunma ve Göksel egemenliğin müjdesini duyurma becerisi kazandırdığını öğrendik. Geriye kalan bir unsur da tüm bu bileşenlerin günlük yaşam içinde nasıl işlev gördüğünü anlamaktır, ki bu işlev Beden Alma…

  Yaratılış 12-50 Giriş Giriş Bu bir teolojik yorum kitabıdır. Yaratılış 12-50 arasındaki metinlerin düzenlenmesini sağlayan kaynaklar ve gelenekler üzerinde yazılmış bir yorum kitabı değildir (yine de bazen bu kaynaklar ve geleneklere değineceğim). Bu tarihsel olayların ve sosyal gelişmelerin temelinde yer almaları nedeniyle yeniden canlandırılacak kaynakların ve geleneklerin çalışıldığı bir kitap da değildir. (yine de…

  “Saul da mı peygamberler arasında?” (1Sa. 10:11 KM çevirisi) “Peki Muhammed hakkında ne düşünüyorsun?” Türkiye’de geçirdiğim 30 yıl boyunca bu zorlu soruyla sık sık karşılaştım. Bazen Muhammed’in son peygamber olmasını reddetmekle ilgili sebepler sunmadan sadece şöyle cevap veriyorum: “İsa ‘ben birinci ve sonuncuyum’ dedi ve bir Hristiyan olarak ben, onun zamanın sonuna kadar takipçileriyle…

  İsrail’in Kenan diyarını neredeyse kusursuz bir şekilde fethetmesini destansı bir şekilde anlatan Yeşu kitabı pek çok kişinin favorisidir. Hayattan daha büyük mucizelerin anlatılması kitabı güçlü ve unutulmaz kılar: Şeria Irmağı’nın geçilmesi, Eriha’nın duvarlarının yıkılması, güneş ve ayın gökyüzünde durması gibi mucizeler. Yeşu, Rab’be itaat ederek nasıl iman dolu bir yaşam sürüleceğine dair (kusurlu da…

  Yaklaşık bir ay önce Oxyrhynchus papirüsü[1] hakkında bir makale yayınlandı. Elyazması bazı nedenlerden dolayı oldukça önemli. Çünkü Matta ve Luka bölümlerinden referans içerdiği gibi Tomas İncili’ne de atıfta bulunmaktadır. Aslında kanonik olmayan kitaplara karşı kültürel bir ilgi söz konusu. Kutsal Kitap üzerine bir makale yazıldığında birkaç soru yöneltilebilir, ancak kanonik olmayan kitaplar ve bunların…

  Onlarca yıllardan beri Batılı misyonerler, seküler antropolog ve tarihçilerin misyonerlerin Hıristiyanlık inancını yaymaya çalıştıkları kültürlerin “altını oydukları”na dair eleştirilerine maruz kalmışlardır. Misyonerlerin girişimleri pek çok durumda yalnızca yeni toprakları ilhak etmeye, yeni ekonomik pazarları bulmaya ve “ilkel” halklara “medeniyet” getirmeye yönelik “seküler” emperyalistlerin faaliyetleriyle keşiştikleri için, misyonerlerin bu “emperyalist” motivasyonları paylaştıklarını sanmak belki doğaldır.…

  Nihayet bu yazı dizisinin son kısmına gelmiş bulunuyoruz. Öncelikle ilk yazıda belirttiğim noktayı yeniden vurgulamak isterim. Enis Doko çalışmalarını severek takip ettiğim ve hem entelektüel bilgisine saygı duyduğum hem de karşısındaki kişiye yönelik beyefendi yaklaşımını çok takdir ettiğim kıymetli bir akademisyendir. Bu yazı dizisi boyunca onun Üçlübirlik öğretisi ile ilgili yayınladığı videosundaki açıklamalarına dair…

  İnsanlar her Türk’ün Allah’a inandığını varsayar. Oysa kimileri için ateizm veya agnostisizm, Allah’a inanmaktan daha gerçekçidir. Bu insanlar belki inançlarını açıklamaktan korkarlar ve bazen Türkiye’de daha geçerli olan inancın arkasında gizlerler. Bazıları ise Allah’a inandıklarını ileri sürerler ama Allah yokmuş gibi yaşarlar. Pratikte ateistlik, hem Türkiye’de hem de dünyada ciddi bir sorundur. Hristiyanlar inançlarını…

  Bu değerlendirme yazı dizisinin ilkinde, sevgili Enis Doko’nun mantıksal Üçlübirlik problemi konusundaki düşüncelerini çok kısa bir şekilde değerlendirmiştim. Bu yazıda ise, Enis Hocanın Üçlübirlik Tanrı öğretisine Hz. İbrahim üzerinden yaptığı teolojik itirazı kısaca değerlendirmeye çalışacağım. Fakat bundan önce bir iki noktaya dikkat çekmek istiyorum. Enis Doko videonun devamında mantıksal probleme ilişkin şöyle bir ifade…

  Günümüzde Hristiyanlığa yapılan eleştirilerin önemli bir kısmını Üçlübirlik ve Enkarnasyon öğretilerine yapılan eleştiriler oluşturmaktadır. Dolayısıyla geçtiğimiz aylarda kıymetli bir felsefeci olan Enis Doko’nun yayınlamaya başladığı “Neden Hristiyan Değilim”[1] adlı video serisinde de bu öğretilerin eleştirildiğini görmek benim için pek şaşırtıcı olmadı. Sevgili Enis Doko’nun, çalışmalarını ve paylaşımlarını severek takip eden bir kişi olarak yayınladığı iki…

  Diriliş argümanı, ölümünün ardından İsa’ya ne olduğunu açıklamaya çalışan hipotezler arasında “Tanrı Nasıralı İsa’yı ölümden diriltti” açıklamasının tarihsel anlatı içerisinde en iyi açıklama olduğunu ileri süren bir argümandır ve en iyi açıklamaya çıkarım şeklinde adlandırılan argüman yapısını kullanır. Bu yazıda çok kısaca Jonathan David Garner’ın “Hristiyanlığa Karşı Tarihsel Argüman” adlı kısa yazısını değerlendireceğim. Öncelikle en iyi…

  Tanrı neden kendini daha açık bir şekilde göstermiyor? Neden bazen sanki gizli kalıyor gibi görünüyor? Bazı insanlar için bu, ‘İlahi Gizlilik Problemi’ olarak adlandırılıp Tanrı inancına karşı sunulan bir itiraz olarak kullanılır. 1993 yılında filozof J.L. Schellenberg, Divine Hiddenness and Human Reason[1] adlı kitabında bu meseleyi felsefi bir argüman olarak ortaya koydu. Schellenberg’in argümanı şöyle özetlenebilir: Bazı insanlar…

  Bu yazının amacı Hristiyan inancındaki Üçlübirlik doktrininin tutarsızlığına dair Jefrey Jay Lowder’ın ileri sürdüğü argümanının[1] bir eleştirisini sunarak Üçlübirlik doktrinin tutarsız olmadığını göstermektir. Ayrıntılı bir Üçlübirlik doktrini analizi ise bu yazının amacı kapsamında olmayacaktır. Üçlübirlik öğretisinin mantıksız olduğunu öne süren itiraz ya da sorularda, genelde bu öğretinin çelişkili olduğu ya da ne anlama geldiğinin anlaşılmadığı…

  Dünya görüşünüz, korona virüsü salgını ve depremler ya da tsunamiler gibi felaketlere nasıl reaksiyon göstereceğiniz konusunda bir farklılık yaratacaktır. Örneğin birçok teist, Mezmur 46’daki sözler üzerinden Tanrı’ya olan inançlarını tasdik ederek Yeni Zelanda’daki deprem felaketine yanıt vermişlerdir. Mezmur 46 şöyle der: ”Tanrı sığınağımız ve gücümüzdür, Sıkıntıda hep yardıma hazırdır. Bu yüzden korkmayız yeryüzü altüst…

  1. Tanrı’nın Yüceliği İbrahim-i inançların Tanrı anlayışı şudur: O mükemmeldir –yani her şeye kadir, her şeyi bilen, tümüyle iyi, evrenin yaratıcısı, kendiliğinden var olan ve kendisini yalnızca çok yüce değil, fakat var olan veya var olabilecek en yüce varlık yapan diğer niteliklerin sahibidir. Teist olmayanlar “bu niteliklerin hepsi iyi ve güzel” derler, “ama tüm bunlar varlığını…

  Nasıralı İsa’nın tarihteki yerini araştırmaya başlarken, ‘O gerçekten var mıydı?’ sorusunu yöneltebiliriz. İsa’nın gerçekten birinci yüzyılın başlarında yaşadığını gösteren çok sayıda kanıt bulunmaktadır. Yeni Antlaşma’nın İsa’ya dair en güvenilir kanıt olduğuna inanılsa da, makale sürecinde İncil dışı referanslara odaklanılacaktır. Bunun için bazı kriterler esas alındı: Öncelikle kaynaklar birinci ya da ikinci yüzyıla ait olmalı.…

  Fides quaerens intellectum (anlayışa götüren iman) perspektifinden bakıldığında Hristiyan olmayan dinler nasıl görünür?1 Bu kulağa kaba ve biraz da çocukça gelebilecek soru, ‘dinler teolojisi’ alanına ait bir mesele, hatta belki de esas meseledir. Son yirmi yılda kurtuluş teolojisiyle ilgili konulara odaklanan müjdesel çalışmalar da bu konuyla ilgilendi ve ben de bu tartışmalara katkıda bulunanlardan…

  Bu makalede şu soruya değineceğiz: İnancın olmadığı bir evrende nesnel ahlak mümkün olabilir mi? Ateistler genellikle bunun olamayacağını iddia ediyor. Ateizme göre, nesnel ahlak bir yanılsamadır. Ancak ahlaki deneyimin gerçekliği nedeniyle, birçok ateist filozof natüralist bir açıklama sunmaya çalışıyor. Ateistler bu nedenle zor bir seçimle karşı karşıyadır: Ateizmi kabul etmek ve ahlakı reddetmek veya…

  Hristiyanlık inancının en önemli unsuru, İsa’nın dirilişi hakkındaki görüştür. Pavlus, Korint’teki Hristiyanlara şöyle yazar: “Mesih dirilmemişse, bildirimiz de, imanınız da boştur.” (1. Kor. 15:14) Bu ifade ne demek? Pavlus’a göre; eğer İsa dirilmediyse, o zaman Mesih inancı diye bir inanç olamaz. Eğer İsa dirilmediyse, hem Pavlus’un, hem de havarilerin, Tanrıyla ilgili tanıklığı da yalan…

  Mesih ne zaman doğdu? Her sene 24 Aralık akşamı, İsa’nın doğuşunu kutlamak için kiliseler dolup taşar, milyonlarca Hristiyan ilahi söyleyip, dualar okur. Fakat tarihi verilere baktığımız zaman, İsa’nın 25 Aralık’ta doğduğuna ilişkin hiçbir kanıt yoktur. İncil, Mesih İsa’nın doğduğu tarihe ilişkin hiçbir bilgi vermez. Peki, o zaman neden 25 Aralık seçilmiştir? İsa’nın doğduğu tarihi…

  Üniteryenizm (veya Socianizm)1, Üçlü Birliği reddeden teolojik bir harekettir. Üniteryenler, İsa’nın Tanrı olmadığını, sadece bir insan olduğunu iddia etmektedir. Kutsal Kitap’ın da Üçlü Birlik öğretisini reddettiğini iddia eden üniteryenler, Hristiyanları inancı saptırmakla suçlamaktadır. Elbette Kutsal Kitap’ta tek Tanrı inancı vardır (Yas. 6:4, Mar. 12:29). Bununla birlikte teslis karşıtı olanlar tek Tanrı inancını (monoteizm), Tanrı’nın…

  Müslüman kardeşlerimizin İsa Mesih’in ölmüş olması gerçeğini ve ölümüyle gelen bereketleri anlayıp, kabul etmeyi reddetme konusundaki kararlılıkları kadar yürek burkan bir şey yoktur Tarihi bir Kanıt Olarak Rabbin Sofrası Müslüman kardeşlerimizin İsa Mesih’in ölmüş olması gerçeğini ve ölümüyle gelen bereketleri anlayıp, kabul etmeyi reddetme konusundaki kararlılıkları kadar yürek burkan bir şey yoktur. Sıklıkla ve…

  Hristiyanlıktaki doktrinlere ilişkin bazı kutlamalar, özellikle ateistlerin küçümseyici bakışlarına maruz kalmaktadır. Bu yazıda Hristiyanlığın ve ateizmin tuhaf hikayesi ele alınacaktır. Hristiyan Hikâyesinin Tuhaflığı Noel (Doğuş) hikâyesi, insani bakış açısına göre tuhaf görünebilir. Bakire genç bir kız hamile kalarak, Her Şeyi Yaratıcısı olan Tanrı’nın Oğlu’nu dünyaya getirir. Bebek, yoksulluk içinde doğar, gökte yıldızlar ve melekler…

  Kilisenin ilk yüzyıllarında Gnostisizm, Ariusçuluk ve Pelagianizm gibi sapkın öğretiler görüldü. Bu sapkın öğretilerin bazıları Hristiyanlık tarihi boyunca zaman zaman ortaya çıkmıştır. Örneğin, postmodernizmin ruhsallığa olan ilgisi, Hristiyanlığa karşı olsa da, ikinci ve üçüncü yüzyıllarda kilisede görülen Gnostisizm’e karşı verilen mücadeleyle birçok benzerliğe sahiptir. Tarihi süreçte Hristiyanların Gnostisizme karşı mücadelesi, günümüzde postmodern inanca karşılık…

  Bazıları Yuhanna’nın İsa’yı Tanrı olarak tasvir ettiğini, Sinoptik İncillerin (Matta, Markos ve Luka) ise İsa’yı sadece bir insan olarak tanıttığını iddia eder. Ancak tüm Müjde kitaplarını bir araya getirdiğimizde, İsa’nın hem Tanrı hem de insan olduğu sonucuna ulaşabiliriz. Yuhanna, başlangıçta okuyucuların İsa’yı sadece bir insan olarak görmesini sağlar, ancak zamanla görüşleri gelişir. Yuhanna’da Mesih…