Dört Müjde kitabı söz konusu olduğunda, birbirlerine tam olarak benzemediği uzun zamandır kabul edilmektedir. Birbirine çok benzeyen içerik, ton ve tempoya sahip üç Sinoptik İncil vardır-Matta, Markos ve Luka. Makalede dördüncü Müjde kitabı olarak Yuhanna’ya değineceğiz.
Kilise babaları en başından beri Yuhanna’nın diğerlerinden önemli ölçüde farklı olduğunu kabul etmişlerdir. Aslında İskenderiyeli Klement, daha “dünyevi” olan Sinoptiklerin aksine Yuhanna’dan “ruhani Müjde” olarak bahsetmiştir.
Peki, Yuhanna’yı bu kadar farklı kılan tam olarak nedir? Yuhanna’nın yedi sayısını sevdiğini göz önünde bulundurarak, bu Müjde kitabını benzersiz kılan 7 şeye değineceğiz:
1. Yuhanna son Müjde kitabıdır
Çoğu insan Müjde kitaplarının kanonik sırasının (Matta, Markos, Luka ve Yuhanna) birçok kilise babası tarafından yazılış sırası olarak görüldüğünün farkında olmayabilir. Markos’un ilk olup olmadığı konusunda modern tartışmaları bir kenara bırakırsak, neredeyse herkes Yuhanna’nın sonuncu olduğu konusunda hemfikirdir. Bu neden önemlidir? Çünkü Yuhanna, daha gelişmiş teolojik düşüncelerle birlikte İsa’nın kişiliğine ve hizmetine dair uygun bir vizyon sunar.
2. Yuhanna en kişisel Müjde’dir
Sinoptiklerin yazarlarından farklı olarak, Yuhanna kendisini Müjde’nin öyküsüne doğrudan yollarla dahil eder. Büyük olasılıkla “sevgili öğrenci” olarak bilinen ve on ikilerden biri olan esrarengiz figürdür. İsa ile özel bir ilişkisi vardır, hatta Son Akşam Yemeği’nde başını onun göğsüne yaslamıştır (13:23). Ve daha da önemlisi, bu sevgili öğrenci Müjde’nin sonunda bize onu yazanın kendisi olduğunu söyler (21:24).
3. Yuhanna en sevilen Müjde’dir
Bugün birine en sevdiği Müjde’nin hangisi olduğunu sorsanız, büyük olasılıkla Yuhanna Müjdesi diyecektir. Bu, diğer üçünün değerini ya da esinini önemsememek değil, sadece dördüncü müjdenin insanlarda özel bir yankı uyandırdığının kabul edilmesidir. Ve bu durum erken kilise döneminde de böyle olmuş gibi görünmektedir. El yazmaları açısından Yuhanna’nın diğer tüm Müjde kitaplarından daha fazla kopyası olduğunu söyleyebiliriz.
4. Yuhanna en ayırt edici Müjde’dir
Daha önce de belirtildiği gibi, herkes Yuhanna İncili’nin farklı olduğunu kabul eder. Fakat onu eşsiz kılan nedir? Birçok şey bu cevabın bir parçasıdır, ancak en önemlisi Yuhanna’nın eşsiz olmasının nedeni Sinoptiklerde anlatılmayan hikâyeleri anlatmasıdır. Ve bunlar en sevilenlerden bazılarıdır: İsa’nın suyu şaraba dönüştürmesi (2:1-12); İsa’nın Nikodim ile konuşması (3:1-22); İsa ve kuyudaki kadın (4:1-45); Lazar’ın dirilişi (11:1-44); öğrencilerin ayaklarının yıkanması (13:1-20); ve bahçe konuşmasının tamamı (14-17).
5. Yuhanna en teolojik Müjde’dir
Açık olmak gerekirse, tüm müjdeler kendi içinde teolojiktir. Ancak akademisyenler, Yuhanna’nın bir dizi önemli teolojik gerçeği daha doğrudan açıklaması bakımından farklı olduğunu belirtmişlerdir. Listenin başında elbette İsa’nın Tanrı doğası gelmektedir. Yuhanna bu konuda hiç zaman kaybetmez çünkü daha ilk ayette şöyle der: “Başlangıçta Söz vardı, Söz Tanrı’yla birlikteydi ve Söz Tanrı’ydı.”
6. Yuhanna en “Eski Antlaşma” Müjdesi’dir
Matta da pek çok Eski Antlaşma köküne sahiptir (Markos ve Luka da). Ancak Yuhanna’nın en Eski Antlaşma İncili olduğu söylenebilir. Yaratılış’la (başlangıçta) başlar, İsa’nın öyküsünü benzersiz Eski Antlaşma öykülerine dayandırır (1:51’de göğün açıldığı; 3:14’te çöl yılanları), İsa’yı İsrail’in bayramlarının yerine getirilmesi olarak sunar (1:29; 7:37-38) ve bize İsa’nın yeni ve daha iyi bir Tapınak olduğunu söyler (1:14; 2:21).
7. Yuhanna en “sade” Müjde’dir (sonsuz yaşam mesajı hakkında)
Yine, tüm müjdeler aynı mesaja, yani İsa’nın sonsuz yaşama giden yol olduğu mesajına sahiptir. Ancak Yuhanna’nın bunu en akılda kalıcı yollardan yaptığını kabul etmeliyiz. İsa Nikodim’e bir kişinin “yeniden doğması” gerektiğini onun müjdesinde söyler (3:3). Yuhanna İncil’deki en ünlü cümleyi kaydeden kişidir: “Çünkü Tanrı dünyayı o kadar çok sevdi ki, biricik Oğlu’nu verdi. (3:16). Ve Yuhanna bize tüm amacının bu olduğunu bile söyler: “Bunlar, İsa’nın Tanrı Oğlu Mesih olduğuna iman edesiniz ve iman ederek O’nun adıyla yaşama kavuşasınız diye yazılmıştır” (20:31).
Açık olmak gerekirse, dört Müjde kitabı da özel, vahye dayalı ve benzersizdir. Ancak Yuhanna, İsa’nın hizmetine ilişkin eşsiz bir katkı sunar. İsa’nın kişiliğini derinden ve çok yönlü olarak betimler.
KAYNAKÇA: https://michaeljkruger.com/7-things-that-make-the-gospel-of-john-unique/
