4.948 kez okundu.
Tanım
Baptistler, Kutsal Kitap’ın nihai yetkisine, yeniden doğuşa sahip imanlıların vaftiz olduğu bir Kilise’ye, yerel kilisenin özerkliğine ve herkes için inanç özgürlüğüne inanır.
Özet
Bu makale, Baptistlerin kökenini ve Kutsal Kitap’ın yetkisi, vaftizle yeniden doğuşa sahip olmak, suya daldırma yoluyla vaftiz, yerel kilise özerkliği, tüm imanlıların yetkinliği ve kahinliği ile tüm insanlar için dini özgürlük gibi konuları ele almaktadır.
Giriş
Baptistlere başlangıçta kendi taraftarları karşı durmuştur. Küçük bir grup, İsa’nın Vaftizci Yahya tarafından vaftiz edildiği gerçeğinden yola çıkarak, Baptist kiliselerinin birinci yüzyılda ortaya çıktığını iddia eder. Diğer Baptistler ise, kilise/devlet işbirliği ile bebek vaftizini reddeden ve on altıncı yüzyılda ortaya çıkan Anabaptistlerdir. Bununla birlikte, tarihçilerin çoğu, Baptist hareketinin başlangıcının, on yedinci yüzyıla kadar dayandığını belirtmektedir. Baptist kilisesi 1609’da Amsterdam’da ortaya çıkmasına rağmen, üyelerinin bir kısmı 1611’de İngiltere’ye döndü. Burada Baptist hareketi maruz kaldığı ağır zulme rağmen kök saldı ve zaman içinde dünya çapında yüzlerce Baptist grubu ortaya çıktı.
Genel olarak, Baptistlerin diğer Hristiyan mezhepleriyle birçok ortak noktası bulunmaktadır. Baptistler de Teslis inancına sahiptir. Tüm insanların günahkar olduğuna ve kurtuluşa ihtiyaç duyduğuna, Baba’nın yüzde yüz Tanrı ve yüzde yüz insan olan Oğlu’nu günahların bağışlatılması için dünyaya gönderdiğine, yalnızca lütuf ve yalnız İsa Mesih’e iman yoluyla Tanrı’nın çocukları olunabileceğine iman etmektedirler. Baptistler, Kutsal Ruh’un günahkarların yeniden doğuşa sahip olması ve imanlıların donatılması için işlemeye devam ettiğine inanmaktadır. Son olarak, Tanrı’nın kendi zamanında ve kendi arzusuna uygun bir şekilde dünyayı sona erdireceğine, dirileri ve ölüleri yargılayacağına ve Mesih’e iman edenlerin sonsuza dek Tanrı’ya tapınacağına inanmaktadırlar. Baptistleri diğer Hristiyan mezheplerinden ayıran farklar da bulunmaktadır. Bunlar, Kutsal Kitap’ın yetkisi, yeniden doğuşa sahip imanlıların vaftiz olduğu bir Kilise, yerel kilisenin özerkliği ve herkes için dini özgürlük gibi konulardır.
Kutsal Kitap’ın Yetkisi
Baptistler, inanç ve uygulama konusunda tek yetkili olarak Kutsal Kitap’a inanmaktadır ve Tanrı Sözü’nü yanılmaz olarak tanımlamaktadır. Kutsal Kitap ile eşit yetkiye sahip herhangi bir yazı veya yorum bulunamaz. Baptistler, Kutsal Kitap üzerine inanç bildirgesini özetlemek için geleneksel olarak inanç ikrarlarlarını benimsemiştir. Bunlar, İkinci Londra Baptist İkrarı (1689); Philadelphia İman İkrarı (1742); New Hampshire İman İkrarı (1833) ile Baptist İmanı ve Mesajı’dır. (1925, 1963, 2000). Günümüz iman ikrarları, Baptist birliğini yansıtan temel alanlarda (Tanrı’nın doğası veya kilisenin yapısı gibi) özgündür, ancak diğer alanlarda (seçilme veya eskatoloji üzerine görüşler gibi) geniştir. İman ikrarları, Kutsal Kitap doktrinlerine ilişkin öğretileri güncellemek veya netleştirmek için Baptistler tarafından gözden geçirilebilir.
Yeniden Doğmuş Kilise Üyeleri
Baptistler, yerel kilisenin İsa Mesih’e Rab ve kurtarıcı olarak iman eden kişilerden oluştuğuna inanır. Baptistler, kişileri kilise üyeliğine kabul etmeden önce güvenilir bir iman ikrarı bekler. Vaazın ardından ‘sunak çağrısı’ sırasında öne çıkanlar onaylanarak kiliseye yeni üyeler kabul edilebilir veya kişisel bir görüşme sonucunda gerçekleşebilir. Tarihsel süreçte Hristiyan olduğunu ikrar eden kişilerin kiliseden ayrılması veya kutsallığa aykırı yaşaması durumunda kilise disiplini uygulanmıştır. (Mat.18:15-17).
Suya Daldırma Yoluyla Vaftiz
Baptistler, sadece öğrencilerin vaftiz edilebileceğini belirten Matta 28:19 ayeti ışığında bebek vaftizini reddetmektedir. Buna göre, bebek vaftizi günahlardan kurtarmaz ve kurtuluşu vaat etmez. Bundan dolayı içsel bir lütfun dışsal bir simgesi olan vaftizin iman ikrarının ardından uygulanması gerektiğine inanılır. (Gal 3:27). Baptistler, vaftizin suya daldırma yoluyla gerçekleştirilmesi gerektiğine inanır. Bunun nedeni vaftiz kelimesinin Grekçe’de, ‘daldırmak veya batırmak’ anlamına gelen Bap’tizo ya da Vap’tizo (βαπτίζω) kelimesinden gelmesidir.
Ayrıca suya daldırma, Mesih’in ölümüne, gömülmesine ve dirişine işaret eder. (Rom. 6:3-6) Bazı Baptistler, sadece Baptist kiliselerinde gerçekleştirilen vaftizleri tanımaktadır. Ayrıca Baptistlerin bir kısmı ‘kapalı Rab’bin sofrası’ uygulaması yapar. Buna göre Rab’bin Sofrası’na sadece yetişkin vaftizi olmuş imanlıların katılabilmelerine izin verilir.
Yerel Kilise’nin Özerkliği
Matta 18:15-17 bölümüne bağlı kalınarak, herhangi bir varlığın yerel kilise işleri üzerinde yetki sahibi olamayacağına inanılır. Baptistler ayrıca, yerel kiliseyi ilgilendiren konularda üyelerin söz sahibi olduğu bir yönetimi benimser. Buna göre, Baptist kiliseleri kendi pastörlerini hizmete atayabilir, bütçelerini belirleyebilir ve kilise mülklerine sahip olabilir. Baptist kiliseleri özerk olmasına rağmen, çoğu birbirleriyle işbirliği yapar. İşbirliği çabaları Müjdecileri eğitmek, ilahiyat eğitimi sağlamak ve afet durumlarında harekete geçmek gibi eylemlerin gerçekleştirilmesine olanak sağlar. Ancak yerel kilisenin, derneklerin ve kuruluşların temeli olduğu unutulmamalıdır. Böylece hiçbir kuruluş yerel Baptist kilisenin yaşamına müdahale edemez. Bununla birlikte bağımsız Baptist kiliseleri ise yerel düzeyin ötesinde işbirliğinden kaçınırlar.
Ruh Yetkinliği ve Tüm İmanlıların Kahinliği
Ruh yetkinliği, İsa Mesih’in aracılığıyla her Hristiyan’ın Tanrı’ya özgürce yaklaşabileceği anlamına gelir. (İbr. 4:14-16). Dolayısıyla, Tanrı ile ilişki kurmak için aracıya ihtiyaç yoktur. Tüm imanlıların kahinliği ise, her Hristiyan’ın bir hizmetkar olduğunu ve Tanrı’nın önünde din adamları ve imanlılar arasında hiçbir fark olmadığını belirtir. Her Baptist’in kilisede bir rolü olmasına rağmen, Baptistler kilise hizmeti için özel olarak ayrılmış kişilere duyulan ihtiyacın farkındadır. Baptist kilisesinin yapısında genellikle pastörler, ihtiyarlar, diyakonlar ve komiteler bulunur. Pastörlerin, ihtiyarların ve görevlilerin nitelikleri 1.Timoteos 3:1-13 ve Titus 1:5-9’da belirtilmiştir. Baptist kiliselerinde genellikle erkekler pastör olarak hizmet edebilir. (1Ti. 2:12), ancak Cooperative Baptist Fellowship gibi bazı Baptistler ise kadınların pastör olabileceğine, hatta olması gerektiğine inanır. (Gal 3:27-29).
Tüm İnsanlar İçin İnanç Özgürlüğü
Baptisler, tüm insanların kendi seçtikleri dine bağlı kalma veya dini reddetme hakkına sahip olduğuna inanmaktadır. Baptistler, ayrıca tüm insanların inançlarını herhangi bir kısıtlama olmadan yaşayabilmeleri ve duyurabilmeleri gerektiğine inanır. Bu görüşler, kilise ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması gerektiğini onaylar. Çünkü dinin yürekten benimsenmesi için baskının olmaması gerekir. Ayrıca kilise, devlet tarafından yönetilirse yolsuzluğa açıktır. Siyasi liderler, teolojik argümanları her zaman anlamaz veya değer vermez. Ayrıca hiçbir popüler görüş, Tanrı’nın buyruklarının yerini alamaz. Bundan dolayı inanç özgürlüğü, hükümetin değil, Tanrı’nın bir armağanıdır.
Baptistler Arasındaki Farklılıklar
Yazıda bahsedilen teolojik argümanlar ortak olsa da, Baptistleri birbirinden ayıran bazı konular vardır. Genel Baptisler, genel kefaret inancına sahipken, Özel Baptistler, sınırlı kefaret inancına sahiptir. Kölelik ve müjdeleme politikası konusundaki anlaşmazlıklar nedeniyle, Güney’deki Baptist kiliseleri Trienal Topluluğu’ndan ayrılarak, Amerikan İç Savaşı’ndan sonra Ulusal Baptist Topluluğu’nu kurdu. Müjdeci Baptistlerin, 19. yüzyılın başlarında Tanrı Sözü’nün duyurulmasında aktif rol oynaması, Landmark Baptistlerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Landmark Baptistleri, İsa’nın Baptist kilisesini birinci yüzyılda kurduğu inancına sahipken, Yedinci Gün Baptistleri haftanın son gününü Baptist kiliselerinin ibadet için toplanması gereken gün olarak kabul eder. Farklılıklara rağmen, Baptist World Alliance (Baptist Dünyası Birliği) çeşitli Baptist gruplarını bir araya getirerek, dünya genelindeki Baptistlerin küresel varlığına tanıklık etmektedir.
KAYNAKÇA: https://www.thegospelcoalition.org/essay/baptist-theology/
